pháp y


1.  Nguyªn t¾c gi¸m ®Þnh thư­¬ng tÝch.

Khi ®­
ưîc mêi gi¸m ®Þnh ph¸p y th­ư¬ng tÝch ë ng­ưêi sèng hoÆc tö thi,
gi¸m ®Þnh viªn cÇn tu©n theo nguyªn t¾c sau:

+ Th¨m kh¸m toµn diÖn:

    Víi ng­
ưêi sèng, ph¶i th¨m kh¸m c¬ quan bÞ tæn th­¬ng, c¬ quan cÇn
thiÕt cho ®¸nh gi¸ gi¸m ®Þnh.

    ë tö thi: mæ tö thi toµn diÖn, toµn bé c¸c c¬ quan phñ t¹ng ph¶i
®­
ưîc mæ phÉu tÝch t×m ra nguyªn nh©n g©y ra tö vong.

+ X¸c ®Þnh ®
ư­îc møc ®é g©y nªn th­ư¬ng tÝch.

    Víi ngư­êi sèng xem th­
ư¬ng tÝch ¶nh h­ưëng søc khoÎ, lao ®éng, thÈm
mü, t­
ư¬ng lai nh­ thÕ nµo.

    ë tö thi: ph¶i x¸c ®Þnh ng/nh©n g©y ra tö vong, xem tæn th
ư­¬ng kÌm
theo, x¸c ®Þnh møc ®é hµnh vi téi ph¹m.

+ X¸c ®Þnh thêi gian sau th­
ư¬ng tÝch cã thÓ liªn quan ®Õn gi¸m ®Þnh
ph¸p y ®Ó xem th­
ư¬ng tÝch cã phï hîp víi thêi gian g©y ¸n m¹ng hay
kh«ng. Th­
ư¬ng tÝch cã trư­íc chÕt hay sau chÕt.

+ Th­
ư¬ng tÝch do vËt g×: ®ßi hái tr×nh ®é gi¸m ®Þnh kü l­ưìng ë nh÷ng
th­
ư¬ng tÝch kÕt hîp viÖn kü thuËt khoa häc h×nh sù xem vËt s¾c hay vËt
nhän hay lo¹i ®¹n g×, cã phï hîp víi tæn th
ư­¬ng hay kh«ng.

   Kh«ng ®­
ưîc tr¶ lêi kh¼ng ®Þnh chÝnh x¸c cô thÓ, chØ tr¶ lêi chung chung.

VÝ dô: ®Çu bÇm tÝm, vì sä, da kh«ng r¸ch chØ ®­
ưîc nãi lµ do vËt tµy.

+ L­u ý m« t¶ gióp cho viÖc h×nh dung l¹i ®éng t¸c g©y nªn th­
ư¬ng tÝch ®ã.

+ M« t¶ th­
ư¬ng tÝch dùa vµo mèc cè ®Þnh trªn c¬ thÓ hoÆc mèc gi¶i phÉu xư­¬ng.

+ Chôp l¹i nh÷ng t2 bªn ngoµi vµ bªn trong phñ t¹ng.



3.  NhiÖm vô chøc tr¸ch cña b¸c sü ngoµi héi ®ång ph¸p y.

TÊt c¶ c¸c B¸c sü y khoa lµm chuyªn m«n hoÆc c¸c c«ng t¸c kh¸c hoÆc
nghiªn cøu kh«ng trùc thuéc gi¸m ®Þnh viªn cña tr­
ưêng, kh«ng lµm c«ng
t¸c ph¸p y th
ư­êng xuyªn th× ®­ưîc gäi lµ b¸c sü ngoµi héi ®ång ph¸p y.
C¸c b¸c sü nµy cã nhiÖm vô vµ chøc tr¸ch c¬ b¶n nh­
ư sau:

+ Trë thµnh gi¸m ®Þnh viªn khi cã lÖnh tr­
ưng cÇu cña c¬ quan cã thÈm
quyÒn nh
ư­: toµ ¸n, c«ng an tØnh, viÖn kiÓm s¸t. TÊt c¶ c¸c thµnh phÇn
nµy ph¶i lµ gi¸m ®èc hoÆc phã gi¸m ®èc.

+ Ph¸t hiÖn tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò nghi vÊn liªn quan ®Õn ph¸p y trong c«ng
t¸c chuyªn m«n vµ nghiªn cøu ®Ó b¸o c¸o lªn c¬ quan chøc n¨ng.

+ Tr¸ch nhiÖm kh¸m xÐt, m« t¶ c¸c tæn th­
ư¬ng cã liªn quan ®Õn y ph¸p,
l
ư­u tr÷ tÊt c¶ c¸c v¨n b¶n liªn quan ®Õn y ph¸p. Cã tr¸ch nhiÖm b¸o
c¸o c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn c¬ quan chøc n¨ng.

+ Trong thùc hµnh chuyªn m«n cÊp cøu ph¸t hiÖn c¸c vÊn ®Ò liªn quan
®Õn ph¸p y: cã tang vËt th× l­
ưu gi÷ tang vËt vµ bµn giao

+ Cã tr¸ch nhiÖm b¸o c¸o b»ng v¨n b¶n nh÷ng tr
ư­êng hîp ®­ưîc tr­ưng cÇu
gi¸m ®Þnh. Trong v¨n b¶n b¸o c¸o ph¶i ghi râ tr¸ch nhiÖm chuyªn m«n cã
tÝnh khoa häc thuéc chuyªn m«n cña ng
ư­êi gi¸m ®Þnh. NÕu sai sãt th×
tuú lçi nÆng nhÑ ®Ó mµ xö lý hµnh chÝnh. B¸o c¸o ph¶i trung thùc kh¸ch
quan, tuyÖt ®èi kh«ng ®­
ưîc cã hµnh vi che giÊu téi ph¹m, hµnh vi nµy
®
ư­îc gäi lµ ph¹m ph¸p vµ bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù.



2.  Néi dung c«ng t¸c ph¸p y.

* Ph¸p y h×nh sù cßn gäi lµ ph¸p y téi ph¹m, tøc lµ liªn quan ®Õn ph¸p
luËt, tè tông h×nh sù.

+ Kh¸m nghiÖm tö thi c¸c tr
ư­êng hîp chư­a ch«n hoÆc ®· ch«n c¸c tr­ưêng hîp sau:

-     ChÕt do ¸n m¹ng. VÝ dô: ®©m chÐm giÕt nhau.

      CÇn cã gi¸m ®Þnh ph¸p y cã ®Çy ®ñ nh÷ng b»ng chøng khoa häc x¸c
®Þnh ®­îc nguyªn nh©n g©y tö vong hoµn chØnh hå s¬ tr­
ưíc toµ.

-          ChÕt nghi ngê ¸n m¹ng.

-          ChÕt d÷.

-          ChÕt kh¶ nghi: chÕt tù nhiªn qu¸ ®ét ngét, chÕt ë n¬i v¾ng
vÎ, trong hoµn c¶nh cã mèi bÊt hoµ, d­
ư luËn kh«ng b×nh th­êng.

     TÊt c¶ c¸c tr­
ưêng hîp mæ tö thi víi môc ®Ých x¸c ®Þnh nguyªn nh©n
g©y tö vong.

+ Kh¸m th
ư­¬ng tÝch: c¸c trư­êng hîp ®¸nh nhau g©y th­ư¬ng tÝch ¶nh hư­ëng
®Õn søc khoÎ, søc lao ®éng hoÆc thÈm mü ®Òu ®­
ưîc gi¸m ®Þnh thư­¬ng tÝch
gióp cho c¬ quan ph¸p luËt xö lý båi th
ư­êng, trõng ph¹t thÝch ®¸ng kÎ
ph¹m téi.

+ Gi¸m ®Þnh t©m thÇn: kh¸m t©m thÇn kÎ ph¹m téi, gi¸m ®Þnh trong thêi
gian ph¹m téi, trong lóc thùc hiÖn hµnh vi ph¹m téi, ng­
ưêi bÞ truy cøu
tr¸ch nhiÖm h×nh sù cã bÞ t©m thÇn hay kh«ng.

+ Gi¸m ®Þnh gi¶ bÖnh, gi¶ th­
ư¬ng tËt trong trư­êng hîp trèn tr¸nh ph¸p
luËt, trèn tr¸nh nghÜa vô.

+ HiÕp d©m.

+ Ph¸ thai ph¹m ph¸p.

+ Gi¸m ®Þnh tang vËt: m¸u, tinh trïng, tãc


+ Gi¸m ®Þnh sù chÕt thùc sù cña 1 n¹n nh©n trong c¸c tr­
ưêng hîp lÊy
phñ t¹ng cña ng­
ưêi chÕt ghÐp cho ng­ưêi sèng.

+ Gi¸m ®Þnh hµi cèt.

+ Gi¸m ®Þnh v¨n b¶n.

+ Lµm nh©n chøng t¹i phiªn toµ.

+ Lµm thµnh viªn héi ®ång thi hµnh ¸n.

* Ph¸p y d©n sù: Néi dung ph¸p y kh«ng liªn quan ®Õn tè tông h×nh sù.

+ Gi¸m ®Þnh tai n¹n lao ®éng.

+ Gi¸m ®Þnh bÖnh nghÒ nghiÖp.

+ Gi¸m ®Þnh søc khoÎ ®Ó chuyÓn lao ®éng cho phï hîp.

+ Kh¸m tr­
ưíc cư­íi, bÖnh x· héi, bÖnh v« sinh.

+ X¸c ®Þnh phô hÖ.

* Ph¸p y nghÒ nghiÖp.

+ X¸c ®Þnh râ tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, sai sãt chuyªn m«n.

+ KiÓm tra vi ph¹m quy chÕ, chÕ ®é chuyªn m«n, ®¹o ®øc chuyªn m«n.

+ KiÓm tra hµnh vi l¹m dông nghÒ nghiÖp ®Ó c
ưìng hiÕp lµm tæn h¹i ®Õn
th©n thÓ bÖnh nh©n.
4.  C¸c dÊu hiÖu sím cña sù chÕt.
Lµ dÊu hiÖu biÕn ®æi trªn tö thi xuÊt hiÖn trong 24h ®Çu.
a, Nguéi l¹nh: sù chÕt x¶y ra khi toµn bé c¸c c¬ quan tæ chøc cña c¬
thÓ ngõng ho¹t ®éng. C¬ thÓ kh«ng t¹o ra ®­uîc n¨ng l­
ưîng n÷a, như­ng
sau khi chÕt ta sê vµo tö thi vÉn thÊy nãng, søc nãng Êy lµ sè n¨ng
ưîng l­ưu l¹i khi c¬ thÓ cßn sèng. Sè n¨ng l­ưîng nµy sÏ mÊt dÇn vµ sù
tho¸t nhiÖt nµy ®
ư­îc x¸c ®Þnh tõ trung t©m tö thi, trung b×nh vÒ mïa
hÌ mçi giê mÊt ®i tõ 0,5 - 10C vµ vÒ mïa ®«ng gi¶m ®i tõ 1 - 1,50C.
Gi¶m nhiÖt ®é nhanh hay chËm cßn phô thuéc vµo thÓ tr¹ng tö thi bÐo
hay gÇy, quÇn ¸o dÇy hay máng, thêi tiÕt nãng hay l¹nh vµ tö thi ë
ngoµi trêi hay trong nhµ. Theo thø tù nhiÖt ®é cña tö thi b¾t ®Çu gi¶m
tõ ®Çu, mÆt, c¸c ngän chi råi mÊt dÇn tíi gèc chi, sau cïng tíi n¸ch,
bông vµ tÇng sinh m«n. C«ng thøc tÝnh sù mÊt nhiÖt cña tö thi ®Ó ¸p
dông vµo viÖc x¸c ®Þnh thêi gian chÕt:



            thêi gian tö thi ®· chÕt.



        370 lµ nhiÖt ®é trung b×nh cña c¬ thÓ sèng.

        T0 lµ nhiÖt ®é cña tö thi khi ®ã.

        1,5 lµ nhiÖt ®é trung b×nh cña tö thi mÊt ®i mçi giê.

b, MÊt n­
ưíc: ngư­êi ta x¸c ®Þnh ®­ưîc sau khi chÕt nư­íc ë tö thi sÏ mÊt
dÇn qua bèc h¬i ë bÒ mÆt thi thÓ khiÕn träng l
ư­îng cña tö thi gi¶m ®i,
trung b×nh nhÑ ®i kho¶ng 1kg mçi ngµy. HiÖn t­
ư¬ng mÊt nư­íc tö thi cßn
lµm gi¸c m¹c mê ®ôc dÇn, nh·n cÇu xÑp, m«i vµ da d¨n deo. §èi víi tæn
th­
ư¬ng cña da khi cßn sèng bÞ s©y s¸t, bÞ Ðp hiÖn t­ưîng mÊt n­ưíc tö
thi t¹o nªn h×nh ¶nh y ph¸p gäi lµ "da giÊy" nghÜa lµ n¬i nµy mµu x¸m
kh«, n¾n ch¾c, khã c¾t.

c, Hoen tö thi: hoen tö thi lµ nh÷ng ®iÓm hoÆc m¶ng s¾c tè xuÊt hiÖn
sau chÕt, sau chÕt ®éng m¹ch co l¹i ®Èy m¸u vµo tÜnh m¹ch, vµo mao
m¹ch, ®iÓm tô m¸u gäi lµ ®iÓm hoen. Lóc ®Çu ®iÓm hoen cã mµu hång, sau
chuyÓn sang mµu tÝm nh¹t råi tÝm xÉm. C¸c ®iÓm hoen lóc ®Çu cßn lµ 1
®iÓm nhá, ®­
ưêng kÝnh kho¶ng 0,1 cm, th­a thít, sau t¨ng dÇn vµ hîp
thµnh m¶ng hoen. §iÒu cÇn l­
ưu ý lµ hoen tö thi kh«ng xuÊt hiÖn ë nh÷ng
n¬i da bÞ ¸p lªn 1 mÆt ph¼ng nµo ®ã (gi­êng, ®Öm cøng, nÕp nh¨n quÇn
¸o, th¾t l­ng, nÞt vó..). C¸c vÕt hoen xuÊt hiÖn 2h sau khi chÕt.
Trong vµi giê ®Çu vÕt hoen thay ®æi vÞ trÝ nÕu ng
ư­êi ta thay ®æi t­ư
thÕ cña tö thi, nh­
ưng tõ 10 - 12h sau chÕt, c¸c vÕt hoen tö thi cè
®Þnh, mÆc dÇu cã thay ®æi vÞ trÝ t
ư­ thÕ cña tö thi.

     Nh
ư­ vËy vÞ trÝ cña c¸c hoen tö thi ph¶n ¸nh tư­ thÕ lóc chÕt. §èi
víi y ph¸p hoen lµ yÕu tè quan träng ®Ó ta biÕt cã sù thay ®æi t­ thÕ
cña tö thi. Hoen tö thi cã 1 vµi ®Æc tÝnh riªng cÇn ph¶i ®­
ưîc l­u ý:

- Hoen xuÊt hiÖn rÊt sím trong c¸c tr
ư­êng hîp chÕt ng¹t.

- Hoen mµu hång nh¹t khi chÕt trong n
ư­íc.

- Hoen mµu ®á t­¬i (mµu c¸nh sen) gÆp trong tróng ®éc CO, Barbituric,
HCN vµ muèi cña nã.

d, Cøng tö thi: Sau khi chÕt men ATP cña tæ chøc tho¸i ho¸ gi¶i phãng
axit lactic, axit nµy lµm ®«ng protein cña c¸c sîi c¬ khiÕn c¬ cøng
l¹i. HiÖn t­
ưîng cøng c¬ ®­ưîc x¸c ®Þnh theo thø tù lµ: c¸c c¬ ë mÆt (c¬
nhai), ë th©n, chi, råi c¸c c¬ tr¬n ë phñ t¹ng. Th«ng th­
ưêng ®Æt tö
thi n»m ngöa 2 tay h¬i co ¸p vµo m¹ng s­ên, ch©n duçi th¼ng (t­ thÕ co
tù nhiªn). Cøng tö thi xuÊt hiÖn kho¶ng 2h sau khi chÕt. NÕu ph¸ cøng
trong vßng 6h, cøng sÏ trë l¹i vµ ngoµi 6h cøng kh«ng t¸i diÔn.

5.  C¬ chÕ cña chÕt trong m«i tr­
ưêng láng.

Cã 4 yÕu tè:

+ N­
ưíc trµn vµo toµn bé c¬ quan h« hÊp g©y ng¹t.

+ N­
ưíc trµn vµo m¸u, do n¹n nh©n hÝt m¹nh lµm r¸ch phÕ nang, vì huyÕt
qu¶n trong phæi, ¸p lùc n
ư­íc t¨ng khiÕn nư­íc vµo m¸u dÔ dµng lµm cho
m¸u lo·ng, hång cÇu vì, ø m¸u ë hÖ TM cöa vµ TM chñ.

+ Tæn th­
ư¬ng phæi nÆng: phï phæi, r¸ch phÕ nang. §ư­êng h« hÊp cã nhiÒu
bät lÉn n­
ưíc hång.

+ Ph¶n x¹ thÇn kinh qu¸ m¹nh: khi nh¶y hoÆc r¬i xuèng n­
ưíc, n­ưíc ®Ëp
m¹nh vµo mÆt, g¸y hoÆc ho¶ng hèt qu¸ møc g©y øc chÕ trung t©m h« hÊp ë
hµnh tuû lµm ngõng thë ngay. TrongTH nµy, kh«ng cã dÊu hiÖu ng¹t. Tr¸i
l¹i, mÆt tr¾ng bÖch (chÕt ®uèi tr¾ng).



6.  C¬ chÕ vµ triÖu chøng l©m sµng cña chÕt treo cæ.

a, C¬ chÕ: Nh÷ng yÕu tè ®­a ®Õn tö vong bao gåm:

+ ChÌn Ðp c¸c §M, TM c¶nh g©y thiÕu m¸u, ø m¸u, phï n·o nÕu nót buéc ë phÝa g¸y.

+ ChÌn Ðp ®
ư­êng h« hÊp, trong tr­êng hîp vßng d©y kÐo cuèng l­ìi lªn
trªn lµm lÊp häng vµ hÇu, cã khi c¶ khÝ qu¶n. ChÕt ë ®©y chñ yÕu do
ng¹t (nót treo th­
ưêng ë phÝa c¹nh cæ, ®«i khi nót ë sau g¸y).

+ Ph¶n x¹ øc chÕ: do xoang TM c¶nh hoÆc TK phÕ vÞ bÞ chÌn Ðp, tim ®Ëp
rÊt chËm råi ngõng co bãp.

            Thùc nghiÖm cña Hoffman vµ Brouradel cho thÊy:

            - Søc nÆng 2 kg lµm TM c¶nh bÞ lÊp.

            - Søc nÆng 5 kg lµm §M c¶nh bÞ lÊp.

            - Søc nÆng 15 kg lµm khÝ phÕ qu¶n bÞ t¾c.

            - Søc nÆng 25 kg lµm ngõng tuÇn hoµn ë ®Çu.

            - Søc nÆng 30 kg lµm t¾c §M cét sèng.

b, L©m sµng. Cã 4 giai ®o¹n:

+ Giai ®o¹n 1 (g® kÝch thÝch) kho¶ng 1'30'': c¶m gi¸c nãng mÆt, n¶y
®om ®ãm m¾t, ®au cæ nÆng vµ ®au nhãi 2 chi d­
ưíi, tim ®Ëp nhanh, h« hÊp
chËm råi bÊt tØnh nh©n sù.

+ Giai ®o¹n 2 (g® co giËt): nhÞp tim nhanh, mÊt c¸c ph¶n x¹, co giËt, ®¸i Øa.

+ Giai ®o¹n 3 (g® chÕt gi¶): hÕt co giËt, thë ng¾n råi ngõng thë h¼n,
®©y lµ thêi ®iÓm chÕt gi¶, lóc nµy nÕu n¹n nh©n ®­
ưîc cøu ch÷a cã thÓ
sèng.

+ Giai ®o¹n 4 (g® ng¹t): tim ®Ëp rÊt nhanh, huyÕt ¸p cao råi gi¶m vµ chÕt h¼n.

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét